Tüp Bebek Neden Yapılır?
Tüp bebek neden yapılır?
Doğal yollarla çocuk sahibi olamayan çiftlere yardımcı olmak için tüp bebek uygulanır.
Çocuk sahibi olamama (infertilite, kısırlık) her on çiftten birinin karşılaştığı bir sorundur. Bir yıl boyunca hiçbir doğum kontrol yöntemi kullanılmadığı halde çocuk sahibi olunamadığı duruma infertilite denir.
Bu çiftlerde sebep %40 erkek, %40 kadına ait sorunlardan kaynaklanır. İnfertil çiftlerin %10’luk bir bölümünde de herhangi bir sebep bulunamaz. Yapılan testler ve değerlendirmeler sonrası infertiliteye neden olabilecek bir sorun tespit edilemez. Bu duruma ‘açıklanamayan infertilite’ denir. %10’luk bölümde de eşlerin her ikisinde de sorun vardır.
Tüp bebek nasıl yapılır?
Tüp bebek tedavisi, yaygın olarak bilinen yardımla üreme tedavilerindendir.
İlk olarak 1971 yılında Robert G. Edwards tarafından uygulanmış ve uygulama sonucunda ilk tüp bebek olan Louise Brown 1978 yılında dünyaya gelmiştir. Sonrasında hızla gelişen tüp bebek tedavisi günümüzde en başarılı infertilite tedavi şekli olmuştur.
Tüp bebek tedavisinde kadın üreme hücresi olan yumurta (oosit) ve erkek üreme hücresi spermin vücut dışında, laboratuvar ortamında döllenmesi ve oluşan embriyonun anne adayının rahmine transfer edilmesi işlemidir.
Tedavi türlerine göre süreler değişebilir. İlk aşama yumurtaların geliştirilmesidir. Amacımız 8-10 arası yumurta toplamaktır. Bir kadının normal şartlarda her ay bir yumurtası gelişir. Fakat bizim daha çok yumurtaya ihtiyacımız vardır. Tedaviye kadın hastamızın adet döneminin 2-4. gününde başlanarak, birden fazla yumurta alabilmek için her gün hormon iğneleri uygulanır. Bu dönem yaklaşık 8-10 gün sürer ve 3-4 günde bir ultrason ile yumurtaların gelişimi ve ilacın etkisi kontrol edilir. Gerekli görüldüğünde kan alınarak hormon seviyeleri kontrol edilebilir. Yumurtalıkların hormon iğnelerine verdiği cevap kişiden kişiye değişiklik gösterdiğinden yakından takip edilir. Anne adayının dikkat etmesi gereken ilaç kullanımını doğru anlamak; dozları zamanında ve tam olarak yapmaktır. Bu noktada anlaşılmayan ya da yapamadığınız bir şey varsa zamanında iletişime geçmek çok önemlidir. Çünkü tedavi başarısı için ilaç kullanılan bu dönemde yanlış yapılmamalıdır.
Yumurtalar belli bir büyüklük ve olgunluğa ulaşınca, yumurta hücrelerinin follikül içerisine salınması için ‘çatlatma iğnesi’ adı altında farklı bir hormon iğnesi verilir. Çatlatma iğnesinin uygulanmasından 34-36 saat sonra yumurta toplama işlemi yapılır. Çatlatma iğnesinin uygulanma zamanı çok büyük önem taşımaktadır!
Yumurta toplama işlemi anestezi altında yapıldığı için hastamızın hiç ağrı duymadığı 15-20 dakikalık bir işlemdir. Yumurtalar vajinal yolla, ultrason altında bir iğne yardımıyla toplanır. Yumurta sayısı hastadan hastaya değişkenlik gösterip 1 ila 40 arasında olabilir. Nadiren yumurta elde edilemeyebilir.
Bu işlemden birkaç saat sonra hastamız, kontrolleri yapıldıktan sonra evine gidebilir.
Aynı gün baba adayı da sperm örneği verir. Kadın hastadan alınan yumurta hücreleri ve erkeğin verdiği örnekten elde edilen sperm hücreleri laboratuvar ortamında, mikroenjeksiyon işlemi yapılarak döllenir. Döllenme işlemi mikroenjeksiyondan 16-18 saat sonra mikroskop altında tespit edilir. Oluşan embriyoların gelişimleri takip edilir. Embriyo transfer gününe, hastanın embriyo sayısı, embriyoların gelişim seviyeleri, varsa daha önceki denemeleri, doktor ve embriyolog tarafından değerlendirilerek karar verilir. Gerekli durumlarda embriyo transferi bir sonraki aya bırakılabilir ve oluşan embriyolar vitrifikasyon yöntemi ile dondurularak saklanır.
Embriyo transferi bu sürecin son aşamasıdır. Transfer esnasında anne adayının sakin ve huzurlu olması çok önemlidir. Embriyo transferi öncesinde gebelik oluşturabilecek en iyi embriyo veya embriyolar seçilir. Transfer edilecek embriyo sayısı 2010 yılında yayınlanan yönetmelik gereği; 35 yaşın altındaki hastalarda ilk iki tedavide 1 embriyo, 35 yaşın üzerindeki veya başarısız iki tedavi sonrasındaki hastalarda 2 embriyo olarak belirlenmiştir. Hastalarımıza transfer öncesinde, embriyoloğumuz tarafından embriyoları hakkında bilgi verilir.
Embriyolar ultrason altında, ince plastik bir boru şeklinde olan kateter yardımıyla rahim içerisine yerleştirilir. Bu işlem esnasında hastamızın dolu mesane (idrara sıkışık) olması gerekmektedir. Transfer işlemi ağrısız bir işlem olduğundan anestezi verilmemekte ve hastamız kısa sürede taburcu olabilmektedir. Gebelik testine kadar, gebeliğin desteklenmesi için vajinal veya enjeksiyon olarak uygulanan ‘progesteron’ hormonu hastaya verilir.
Transferden sonra neler yapmak, nelere dikkat etmek gerekir?
Sürekli yatmak mı gerekir?
HAYIR! Transferden sonra anne adayı günlük hayatına devam edebilir. Sürekli yatmasına gerek yoktur. Çalışmalar sürekli yatmanın gebelik elde etmeye ya da embriyonun tutunmasına bir katkısı olmadığını net olarak ortaya koymuştur. Gebelik testi yapılana kadar kullanılması gereken ilaçları eksiksiz ve zamanında almak en önemli konudur. Bu dönemde mümkün olduğunca sağlığa dikkat etmek, özellikle bulaşıcı bir hastalığa yakalanmamak için gerekli tedbirleri almak, uyku ritminin yakalanması, organik ve sağlıklı beslenmek kendinize yapacağınız en iyi destektir.
Tüp bebek kimlere uygulanır?
Tüp bebek yöntemi kadın hastadan veya erkek hastadan kaynaklanan sorunlarda uygulanır.
Kadın hastalarda;
- Yumurta gelişimini, salınımını veya embriyonun rahim içerisine yerleşmesini engelleyen hormonal bozukluklar
- Doğuştan var olan rahim anomalileri veya tümörleri
- Yumurtlamaya engel olan aşırı kilo problemi
- İmmünolojik nedenler
- Endometriozis (çikolata kisti)
- Tüplerin tıkalı veya hasarlı olması
- Cerrahi müdehale veya enfeksiyon sonrası oluşmuş rahim içerisi yapışıklıklar
- Endokrin hastalıklar (tiroid gibi)
- Polikistik Over Sendromu (PCOS)
- Hipogonadotropik hipogonadizm
- İleri yaş
- Azalmış yumurtalık rezervi
- Psikolojik nedenler
- Erkek hastalarda görülen sebepler;
- Sperm sayı ve fonksiyonlarının bozuk olduğu durumlar.
- En sık görülen sebeplerden biri sperm sayısının düşük olmasıdır. Sperm hareketliliğinin yeterli olmaması durumunda da yeterli sayıda sperm rahim ve tüpleri geçerek yumurtaya ulaşamaz. Diğer önemli parametre de sperm morfolojisi yani spermlerin şekilleridir. Yumurta(oosit) sadece normal şekle sahip spermin döllemesine izin verir. Böylece sperm morfolojisi belli bir oranın altıdaki hastalarda tüp bebek tedavisi uygulanır.
- Menide hiç spermin olmaması(Azoospermi) durumunda
- Hormonal bozukluklar
- Retrograd ejakülasyon
- Vazektomi
- Kemoterapi veya radyoterapi uygulamaları sonrası sperm üretiminin zarar gördüğü durumlar
Bazı hastalarda hiçbir sorun tespit edilemediği halde gebelik elde edilemez. Bu hastalara da tüp bebek yöntemi ile yardımcı olunmaktadır.
İnfertilite problemi olmayan fakat, genetik geçişli hastalık taşıdığı bilinen hastalarda, sağlıklı çocuk için, genetik tanı(PGT) yöntemi ile tespit edilmiş sağlıklı embriyo transferi ile tüp bebek yöntemi uygulanır.
Rahim içi aşılama yöntemi ile 3 veya 4 kez gebelik elde edilememişse bu hastalarda da tüp bebek uygulanmalıdır.
Tüp bebek tedavisi öncesi neler yapılmalı?
Çocuk arzusu olan çiftseniz ve tüp bebek uygulamasına karar verilmiş ise sizleri, özellikle de anne adayını neler bekler? Öncelikle; tüp bebek sürecinin kadınlar için fiziksel bir travma olmadığını söylemekle başlayalım. Ameliyat olmuş gibi bir dönem yaşamayacaksınız, işiniz gücünüz aksamayacak.
Bu dönemde öncelikle kendinize ve eşinize çok iyi bakın. Birbirinizi mutlu edecek şeyler, ufak sürprizler, seveceğiniz aktiviteler planlayın. Bununla beraber, mecbur olmadığınız ve sevmediğiniz bir şey varsa erteleyin ya da hayatınızdan çıkarın. Yani mutlu ve olumlu bir süreç yaşayın ve bu şekilde tedaviye başlayın.
Bu dönemde yapılmaması gereken bir başka şey de, internetten ya da çevreden daha önce tüp bebek tedavisi görmüş kişilerle kendinizi kıyaslamak. Genel olarak insanlar yaşadığı olumsuz süreçleri daha kalın çizgilerle anlatmaya eğilimli olabilir ki; bu da motivasyonunuzu bozabilir. Bu konular çiftin elinde olan ve yönetebileceği şeylerdir.
Her şey hekiminize ve merkezinize güvenle başlar. Size söylenenleri eksiksiz uygulayın. Aklınızda sorular varsa çekinmeden soru sorun.
-Tedaviye başlamadan önce, infertiliteye sebep olabilecek faktörleri tespit etmek için tıbbi öykünüz araştırılır. Bu değerlendirme sonrasındaki önerileri yerine getirmek başarı şansını artıracaktır. Örneğin, kilo vermeniz ya da sigarayı bırakmanız öneriliyorsa bu süreçte bunlara uymaya çalışın.
-Tedavi öncesinde jinekolojik muayene, yumurtalık rezervinin değerlendirildiği transvajinal ultrasonografi ve bazı tetkikler yapılması gerekmektedir. Bu tetkikleri öncelikli olarak yaptırıp sonucunda gerekli ise tedavinin bir an önce başlamasını sağlayın.
-Erkek hastamızın da infertiliteye neden olabilecek tıbbi öyküsü sorgulandıktan sonra semen analizi (spermiyogram) istenir. Spermiyogram sonucuna göre, gerekirse hastamızın üroloji uzmanı ile görüşmesi sağlanır.
Tüp bebek tedavisinde ilk görüşme ve muayeneye ne zaman gelinmelidir?
Düzenli korunmasız cinsel ilişkiye rağmen, anne adayı 35 yaşın altında olduğu durumlarda bir yıl, 35 yaşın üzerinde olduğu durumlarda 6 ay boyunca gebelik elde edilemediğinde hekime başvurulmalıdır.
Eğer anne adayı 40 veya üzeri yaşta ve çocuk isteği var ise hemen bir hekime başvurmalıdır.
İlk görüşmelerimizden ücret almadığımız için her zaman gelip doktorumuz ile görüşebilir, durumunuzu değerlendirebilirsiniz. Konu hakkında detaylı bilgi alabilirsiniz.
Çocuk sahibi olunamaması bazen erkeğe, bazen de kadına ait sebeplerden kaynaklanabilir. Bazen de hiçbir sebep bulunamayabilir.
Doktorumuz ile olan görüşmenizde detaylı olarak değerlendirilecek, muayene ve gerekli görülen testler sonrasında da size en uygun tedavi uygulanacaktır.
Tüp bebek tedavisinde tedaviye her zaman kadın hastanın adet dönemiyle başlanır. Adet gördükten sonra 2 ile 4. günleri arasında tedaviye başlanır. Bu nedenle adet gördüğünüzde merkezimizi ararsanız çağrı merkezindeki arkadaşlarımız randevu için sizlere yardımcı olacaktır.
Tüp bebek kaç yaşına kadar uygulanır?
Kadın hastaya yapılan hormon testleri ve utrasonografi ile yumurtalık rezervi değerlendirilir. Bu değerlendirmeler sonrasında doktorumuz size uygulama yapıp yapamayacağımızı, gebelik şansınızın ne kadar olduğunu söyleyecektir.
Uygun olan hastalarımızda 45 yaşına kadar tüp bebek uygulanabilmektedir.
Detaylı bilgi veya randevu almak için 0 224 251 50 00 numaralı telefondan ya da 0 530 88 65 63 numaralı WhatsApp hattımızdan bizi istediğiniz zaman arayabilirsiniz.