Sözlük
Amenore:
Adet görmemedir.
Anovulasyon:
Yumurtlamanın olmamasıdır. Amenore ile birlikte olmak zorunda değildir.
Azospermi:
Ejekülatta sperm bulunmamasıdır.
Corpus luteum:
Ovulasyonda yumurtalık yüzeyinde bulunan özel bir bezdir. Menstrual siklusun ikinci yarısında progesteron hormonu üretir. Bu da döllenmiş yumurtaların implantasyonu için uterus yüzeyini hazırlar.
Ektopik (Dış) Gebelik:
Fertilize olmuş yumurtanın uterus boşluğu dışında (fallop tüpleri, over, batın boşluğu) bir yerde yerleşerek gebeliğin meydana gelmesidir.
Embriyo Transfer:
İn Vitro Fertilizasyon sonucu oluşan embriyonun kadın rahminin içine verilmesidir.
Embriyo:
Fetal gelişimin erken dönemidir. Bu dönem spermin yumurtayı fertilize etmesinden, 8 haftalık gebeliğe kadarki bölümüdür.
Endokrin Sistem:
Yumurtalık, testiküler, böbrek üstü bezi, tiroid, hipofiz, timus sistemlerini içine alan bez sistemidir.
Endometrium:
Uterusun iç yüzünü kaplayan müköz bir zardır.
Epididimis:
Erkekte testiküler sistemin ön ve arkasına kıvrımlı uzanan bir sistemdir. 4 ile 6 metre uzunluğunda çok kıvrımlı bir kanal içerir. Bu kanalda spermler bir kaç ay depolanır, beslenir ve olgunlaşır.
Fallop Tüpleri:
Yumurtayı yumurtalıktan rahime taşıyan bir çift dar borudur.
Fertilizasyon:
Döllenme. Embriyo oluşumu için spermin yumurtayı delmesi ve genetik materyalin birleşmesidir.
Fetus:
9 haftalık gebelikten doğum anına kadarki bebeğe verilen isimdir.
Folikül Stimulan Hormon (FSH):
Bu hormon hipofizden üretilir ve salınır. Yumurtlama için ovaryumu uyararak follikül olgunlaşmasını sağlar.
Folikül:
Yumurtalıkta yumurtayı taşıyan içi sıvı dolu kesedir. Yumurtayı besler ve ovulasyonda çatlayarak salar.
Gamet:
Erkek ve dişi üreme hücreleridir. Bunlar sırasıyla sperm ve yumurtadır.
Gonadotropin:
Testislerden sperm, overlerden yumurta üretmek için bu sistemleri uyarma kapasitesine sahip hormonlardır.
Histeroskopi:
Rahim içini optik bir alet yardımıyla girip izlemektir.
Hormon:
Endokrin bezden salınan, kanda dolaşan ve vücudun çeşitli yerlerinde geniş bir etkiye sahip kimyasal maddelerdir.
Human Koryonik Gonadotropin (HCG):
Gebelikte plasentadan salınan bir hormondur. Corpus luteum ve progesteron üretiminin ömrünü uzatarak gebeliği korur. Ayrıca gebelik testini pozitif kılar.
İmplantasyon:
Uterusta endometrium içinde döllenmiş yumurtanın yataklanmasıdır.
İn Vitro Fertilizasyon – Embriyo Transferi:
Yumurta ve spermin insan vücudu dışarısında laboratuar ortamında bir araya getirilmesi ve döllenme sağlanması, daha sonra da fertilize olup gelişen embriyoların rahime yerleştirilmesi işlemidir.
İnfertilite:
Çiftlerin bir yıllık düzenli, korunma olmaksızın cinsel birliktelikleri sonucu, gebelik oluşmaması ya da oluşan gebeliğin taşınamamasıdır.
İnseminasyon:
Spermlerin kadın rahmi içine verilerek gebe kalınmasını sağlamak için uygulanan bir yöntemdir.
Konsepsiyon:
Erkek sperminin dişi yumurtasını döllemesi sonucu yeni bir hayat oluşumudur.
Kryo (prezervasyon):
Embriyoyu dondurarak depolamak için kullanılan bir yöntemdir.
Laparoskopi:
Overleri ve fallop tüplerini optik bir alet yardımıyla göbek altında küçük bir delikten girip izlemektir.
Luteinizan Hormon:
Hipofiz bezin ön lobundan sentezlenir. LH artması adet dönemi ortasında yumurtanın serbest kalmasını sağlamaktadır.
Morfoloji:
Sperm biçiminin, boyutlarının belirlenmesidir.
Motilite:
Hareketli sperm sayısının toplam sperm sayısına oranıdır.
Oligospermi:
Erkek ejekülatında spermin normalden düşük sayıda olmasıdır.
Oosit toplanması:
Ovaryum foliküllerinden yumurtaların toplanmasıdır. İğne ile folikülün içine girilir, buradaki sıvı ve yumurtalar iğne ile emilir ve yumurtalar içlerine kültür sıvısı konulmuş kaplara yerleştirilir.
Oosit:
Yumurta.
Over = Ovaryum (Yumurtalık):
Kadın üreme organlarındandır. İki tanedir. Östrojen ve progesteron hormonu oluşumunu ve yumurtanın gelişimini sağlamaktadır.
Over Yetmezliği:
Ovaryumun gonadotropik hormonla uyarılmasına cevap vermemesidir. Genetik veya postmenopozal duruma bağlı folikül doku yokluğudur.
Ovulasyon:
Yumurtlama, yumurtalık yüzeyinde olgunlaşmış yumurtanın serbest kalmasıdır.
Östradiol:
Ovaryumda folikül gelişimi sırasında salınır. Ovulasyon indüksiyonunda folikülün gelişimini izlerken östradiol miktarı sürekli kontrol edilir.
Östrojen:
Esas olarak yumurtalıklarda üretilir. Puberte başlangıcından menopoza kadar üretim sürer. Sekonder seks karakterlerinin gelişiminde de sorumludur.
Polikistik Over Sendromu (PCO):
Overlerde çok sayıda kist vardır. LH ve FSH miktarında dengesizlik vardır.
Polispermi:
Yumurtanın birden fazla sperm tarafından döllenmesidir.
Progesteron:
Ovulasyondan sonra corpus luteum tarafından salınan gebeliği koruyan bir hormondur. Gebelik süresince plasentadan üretilir.
Semen Analizi (Spermiyogram):
Taze spermin mikroskop altında mililitredeki sayısının, şeklinin ve hareket yeteneğinin belirlenmesidir.
Semen:
Orgazm sırasında ejakülatı oluşturan sperm ve sıvının tümüne verilen isimdir.
Serviks:
Rahim ağzı. Uterusun alt bölgesindeki bu alan vajinanın içine çıkıntı yapar ve doğum esnasında bebeğin geçişi için genişler.
Sperm Morfolojisi:
Sperm hücresinin şeklinin incelenmesidir.
Sperm Motilitesi:
Spermin hareket kabiliyetinin incelenmesidir.
Sperm yıkama:
Semen sıvısından spermin ayrılması tekniğidir.
Sperm:
Erkek üreme hücresidir.
Testis:
Erkek üreme organlarındandır ve iki tanedir. Bir torbada bulunur ve erkek üreme hormonu testosteron ve üreme hücresi olan spermi üretir.
Testosteron:
Erkek üreme hormonudur.
Ultrason:
İç üreme organları ve oluşan fetusu görmemizi sağlayan cihazdır.
Uterus:
Rahim, kas yapısında bir üreme organıdır ve embriyonun gelişmesi için onu korur ve beslenmesini sağlar.
Vajina:
Hazne, kadında serviks ile uterusu dış üreme organlarına bağlayan bir yoldur.
Varikosel:
Testiküler toplardamarın genişlemesidir. Bazen erkek infertilite sebebidir.
Viabilite:
Spermin canlı olup olmadığının belirlenmesidir.
Viskozite:
Yoğunluk.
Zigot:
Embriyonun erken gelişimdeki halidir.
Zona pelusida:
Yumurtanın dışını kaplayan zardır, sperm bu zarı delerek içeri girer ve döllenmeyi sağlar. Embriyonun rahime yerleşmesi için bu zardan soyulması gereklidir.