Tüp Bebek (ivf)

Tüp Bebek Nedir?

Tüp bebek tedavisi, yardım ile üreme tedavileri arasında en bilinenidir. Günümüzde farklı kısırlık tiplerinin tedavisi için, en iyi sonuç verecek şekilde farklı tüp bebek tedavileri geliştirilmiştir.

Tüp bebek tedavisinin işleyişinde kadın yumurta hücresi (oosit) ile erkek meni hücresi (sperm) vücut dışında, dikkatle hazırlanmış laboratuvar koşullarında döllenir, ve bu döllenmiş olan yumurta hücreleri (embriyo) arasından belirli bir sayıda seçilerek rahim içerisinde yerleştirilir.

Kimlere Tüp Bebek Uygulanır?

Her iki tüpü tıkalı olan kişiler:

Bu durumda sperm hücresinin yumurta hücresine ulaşıp onu dölleme şansı olmadığından, tüp bebek tedavisi kullanılır.

Sperm sayı, hareket veya normal sperm oranındaki (morfoloji) düşüklük:

Sayı, hareket veya normal sperm oranındaki düşüklük problemleri hem ayrı ayrı, hem de birlikte görünebilirler. Hastanın sperm sayısı ve hareketi normal fakat normal görünümdeki sperm oranı sınırın altında ise hastaya tüp bebek tedavisi gerekmektedir.

Rahim içi aşılama ile sonuç alınamayan hastalar:

Eğer rahim içi aşılama yöntemi üç ile dört denemeden sonra başarılı bir sonuç vermez ise, hasta IVF uygulamasını tercih edebilir.

Sebebi açıklanamayan kısırlık vakaları:

Kısırlık vakalarının %20’lik bir oranı, bütün araştırmalara rağmen açıklanamaya bilmektedir. Bu gibi durumlarda, özellikle 36 yaş ve üzerindeki bayan hastalarda, IVF tedavisi düşünülmektedir.

Şiddetli endometriozis vakaları:

Kadınların düzenli adet olmasını sağlayan, endometrium adı verilen rahim içindeki zar dokusunun rahim içi dışına, yumurtalıklara, karın içi zarına veya tüplere yerleşmesi durumuna Endometriozis denir. Rahim dışı bölgelerde adet dönemlerinde oluşabilecek kanamalar sonucu tüplerde, karın zarında yapışıklıklar ve yumurtalıklarda kist oluşumu görülebilir. İlerlemiş endometriozis vakalarında IVF tedavisi gerekebildiği gibi, özellikle 35 yaşını geçmiş, çocuk sahibi olamayan endometriozis vakasından muzdarip hastalarımız için IVF tedavisi ilk seçenek olabilmektedir.

Tüp Bebek Tedavisi Nasıl Uygulanır?

1. Yumurtalıkların Uyarılması

Yeni adet döneminin 3. gününde, yumurtalıkların uyarılması amacıyla iğne şeklinde hormon içeren ilaçlara başlanır. Bu ilaçların kullanılmasındaki amaç, birden fazla yumurta hücresinin gelişmesine yardımcı olarak gebelik ihtimalini arttırmaktır. Yumurtalıkların uyarılma süreci yaklaşık olarak 12 - 14 gündür fakat bu süreç yumurtalıkların ilaca olan cevabıyla belirlendiğinden, kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. Bu süreç esnasında 2-3 günde birultrason ile de yumurta gelişimi yakından takip edilmektedir.

Bu tedavi protokolünde ilacın kullanımının 6. gününde foliküllerin erken çatlamasını engellemek amacıyla koruyucu olarak gonodatropin-releasing hormon antagonisti verilir. Bu ilaç göbekten yapılmaktadır.

2. Yumurta Toplanması

Yumurtalar belirli bir olgunluğa ve boyuta ulaştıkları zaman, yumurta hücrelerinin çatlaması amacıyla farklı bir hormonal iğne kullanımına başlanır. Bu iğnenin yapımından yaklaşık olarak 34-36 saat sonra ise yumurta toplama işlemi gerçekleştirilir. Bu işlemin hassasiyeti açısından, iğnenin yapılış zamanı çok büyük önem taşımaktadır.

Yumurta toplama işlemi: Hasta sabah aç karnına kabul edildikten sonra uyutulup, yaklaşık olarak 15-20  dakika arasında süren yumurta toplama işlemi gerçekleştirilir. Hastanın uyuması sebebiyle bu işlem ağrısız bir işlemdir. IVF için yumurtalara vajinal yolla ulaşılır. Bu işlem için, yumurtaları dışarı doğru emen ultrason yardımıyla yönlendirilen bir iğne kullanılmaktadır. Hasta başına 10-12 civarında olabilse de, yumurta sayısı değişkendir ve bu sayı 1 ile 40 arasında değişim gösterebilir. Çok nadir de olsa hiç yumurta toplanamadığı durumlar görülebilmektedir. İşlemin hastanede kalmayı gerektirmemesi sayesinde hastalarımız birkaç saat sonra evlerine gidebilmektedirler.

3. Yumurtaların Döllenmesi

Elde edilmiş olan yumurta hücreleri, laboratuvar şartlarında ve sperm hücre kalitesine göre, klasik tüp bebek (IVF) ya da mikroenjeksiyon (ICSI) yöntemi kullanılarak döllenir. Bu döllenme sayesinde anne karnında gelişen bebeğin temel taşı olan embriyo oluşmaktadır. Mikroskop altında tespit edilen döllenme, yaklaşık olarak 12 ile 15 saat arasında bir süreçte oluşmaktadır. Bu oluşumun sonucu hastaya bildirilir ve embriyo transferinin yapılması için bir gün kararlaştırılır.

4. Embriyo Transferi

Döllenmiş embriyoların (Pre-embriyo ya da zigot adı verilir) toplanmasından 48-72, hatta duruma bağlı olarak 120 saat sonra transfer yapılır. Bu transfer yapılma zamanı embriyonun kalitesine göre belirlendiğinden süreler değişiklik gösterebilir. Embriyolar, ince plastik bir boru şeklinde olan kateter yardımıyla rahim ağzından nazikçe geçilerek rahim içerisine transfer edilir. Transfer edilecek embriyoların sayısı 35 yaşın altındaki hastalarda ilk iki tedavide 1, diğer tüm hastalarda en fazla 2’dir. İşlemin basit ve ağrısız olması sebebiyle hasta hemen taburcu edilir. Progesteron dediğimiz, vajinal yoldan veya enjeksiyon olarak uygulanan hormon, yaklaşık olarak iki hafta sonrasında yapılacak olan gebelik testine kadar hastaya verilir. Gebelik testi sonucu pozitif olan hastanın, gebelik testi tarihinden 10 gün sonrasında gebelik kesesini görmek için ultrason yapılmaktadır.